вторник, 25 июля 2017 г.

Шойччӧм

     Со и помасис гожся шойччӧм. Тайӧ комын луннас сымда лои вӧчӧма, сымдалаӧ ветлӧма. Кор и удитсьӧма?
     Отпускӧ петан лунӧ мӧді Удораӧ "Коми книга" гаж вылӧ. Удора вочааліс зэв шоныда. Гаж лӧсьӧдысьясӧн ставыс вӧлі мӧвпыштӧма лючкиа, артыштӧмаӧсь быд минут. Вочаалісны поезднымӧс, овмӧдісны гостиницаӧ, а водз асывсяньыс нин заводитчис гаж костса удж. Медводз котыртчис гӧгрӧс пызан, кӧн сёрнитім вӧр-ва видзӧм да лов видзӧм йылысь. Сёрниӧ пырӧдчисны вӧр-ва дӧзьӧритысьяс, гижысьяс, журналистъяс, удораса администрацияӧ пырысьяс, сиктса олысьяс. Лои шуӧма во чӧжӧн пӧртны олӧмӧ вӧр-ва видзӧмлы сиӧм уна уджтас.
     Гӧгрӧс пызан бӧрын пансисны челядькӧд да гырысь войтыркӧд аддзысьлӧмъяс. Гижысьяс да журнал-газет дасьтысьяс юксисны олӧм вылӧ видзӧдласнас, лыддисны кывбур-висьтъяс, гажӧдісны челядьӧс, ошкисны гижан уджӧ пырӧдчысьясӧс. Аддзысьлӧмыс артмис зэв кыпыд. Та бӧрын воссисны ывласа площадкаяс, кӧн вӧлі позьӧ ньӧбны керка да асьтӧ мичмӧдантор, нуръясьыштны, вӧчны мыйкӧ ас киӧн. Торъя площадкаяс вӧлі сиӧма гижысьяслы да журналистъяслы. Сиктса йӧз матыстчылісны сёрнитны, кывзыны кывбуръяс, босьтны кырымпас. Сэн жӧ матын мичаа сьылісны да йӧктісны сиктса коллективъяс. Эз бара-й кынмыны ёсь тӧв улын, ёна и песісны ки да кок сцена вылын. Медыджыд петкӧдчӧмыс виччысис йӧзӧс Междуреченск клубын. Зэв жӧ и гажа вӧлі! Ӧти-кӧ, ачыс клубыс сэтшӧм, мый карса театръяслы позьӧ вежӧгтыны: ыджыд, бур апааратураа, став артистыслы тырмымӧн микрофона, сцена ӧтар-мӧдар бокас меститӧм паськыд экрана. Мӧд-кӧ, ставыс гартчис коми гижӧдъяс гӧгӧр. Удораса уна сикт-грездысь коллективъяс дасьтӧмаӧсь гижысь-юбиляръяслӧн висьт-повесьт юкӧнъясысь петкӧдчӧмъяс. Меным медъёна воис сьӧлӧм вылӧ Владимир Тиминлӧн "Эжва перымса зонкаысь" да Елена Афанасьевалӧн "Дуда платтьӧаысь" юкӧнъяс. Гырысь гижысьяс да том поэтъяс тшӧтш лыддим кывбуръяс, режиссёрыс вӧчис збыльвыйӧ мичаӧн тайӧ лыддьӧмсӧ. А став концерт йывсьыс позьӧ шуны - ме некор на эг аддзыв татшӧм бур петкӧдчӧмсӧ!!!
     Удораысь бур сьӧлӧмӧн воӧм бӧрын, дача йӧрын ноксьыштӧм бӧрын, мӧдім сиктӧ, бать-мам керкаӧ. Юль медводдза лунӧ ми ӧти классын велӧдчысьяскӧд котыртім дас вит вося аддзысьлӧм. Ноксьыны бура дыр ковмис, мед чукӧртны ставнымӧс, индавны, коді мый ньӧбас. Шуим чукӧрчтыны асывнас, но аслам и сёрмыссис. Сы лунӧ буретш сдайті экзамен шопералӧм вылӧ. Квайтӧдысь!!! Ог нин вӧлі кӧсйы мунны, мед ёна не сёрмыны ёртъяс дорӧ, да и полі, мися, бара оз артмы, но верӧсӧс кывзыси да муні. И артмис ӧд! Бур сьӧлӧмӧн сэсся мӧді Ыджыдвиддзӧ. Ёна нин виччысьӧмаӧсь. Но гажӧдчыны удитім на. Сералім-ворсім бурпӧт.
     Турун пуктытӧдз сэсся шуим ветлыны бать чужанінӧ, Спаспорубӧ, Нина баб ордӧ. Эгӧ ёна дыр кежлӧ, но удитім ветлыны дед да дядьяс гу вылӧ, отсавны баблы идравны керка, мудйыны картупель му, пывсьыны. Бӧрсӧ мунігӧн баб шогпырысь век сералӧ: истӧг тувла пӧ сӧмын бара волінныд. Дырсӧ некор оз артмыв овны: то мам, то верӧс, то ачым уджалам. Но дона мортӧс видлыны вонас кыкысь-куимысь век ветлам. Пӧрысьмӧма нин бабуш. Дыр на ов, мусаӧй!
     А сэсся и турун пуктан кад воис. Мам кӧзаястӧ видзӧ да, бура уна турун лоӧ вӧдитны. Турун пуктӧм костас верӧскӧд кыкысь ва вылӧ лэччылім чери кыйны. Ме медводдзаысь ботанаси. Ок и мича ва вылад, торйӧн нин пыж вылын мунігӧн. Сиктад и кольччи эськӧ овны. Чериыд шедіс да, нимкодьӧй!
     Син лапнитны эг удит, воис поездӧ пуксян кад. Петыркарӧ шуим ветлыны ыджыд котырӧн: мам, чойяс, челядь. Карса патераӧ да дача вылӧ мунӧмсорӧн и лои пыравлыны, ӧттор-мӧдтор вӧчыштны - сэсся туйӧ. Медводдзаысь та выйӧдзсӧ сёрмыссис. Ковмис Аннакӧд Эжваын пуксьыны поезд вылас. Ӧстальнӧйыс воисны водзджык, а ми машинасӧ вывті сёрӧн корим. Петыркарын олім воча чой ордын, лунтыръясӧн карӧд шӧйтім, ёнджыкасӧ, дерт, челядьӧс новлӧдлім-гажӧдім. Аня-Максимлы медъёна кажитчис уджавны да нажӧвитны сьӧм "челядь карын", а Мишуклы - видзӧдны, кыдз ветлӧ поезд-машина "ичӧт канмуын". Ыджыд карад эг жӧ дыр олӧй, отпускӧй помасян выйын нин вӧлі да.
     Шойччан лунӧ нин шойччӧмӧй помасис. Поезд бӧрын удиті кӧртавлыны дача вылын ӧгуреч, выльлунсянь нин удж вылын. А кӧсъя на шойччыны водзӧ!!! Со тадз. Эг на пӧт))