суббота, 31 октября 2015 г.

Быдтам вай коми ныв-пиянӧс!

     Ме, коми сиктысь петӧм ныв, векджык сёрнита комиӧн: сиктсаяскӧд, гортсаяскӧд, уджвывсаяскӧд. Казьтывсьӧ, бать-мамкӧд весиг рочӧн сёрнитан лунъяс котыртлім, мед карын, рочьяс пиын, эгӧ шӧйӧвошӧй. Чужан кывйӧс помтӧг радейта. Студенталігӧн эг ӧтдортчы сыысь – быдлаын, лавкаын ли улич вылын, сёрниті комиӧн. Та вӧсна, некор эг вермы мӧвпыштны, мый аслам челядьӧй рочмасны!
     Дас во сайын чужис пи, сэсся ныв. Рузума кадсянь сёрниті накӧд дзик комиӧн. Тӧдсаяс повзьӧдлӧны вӧлі – садикас пӧ оз кутны гӧгӧрвоны кагульничаясӧс да челядьӧс. Ме сӧмын сералі на вылын, кӧть и повзьылікодь, друг, збыльтор висьталӧны. Вочасӧн воис детсадйӧ мунан кад. Ӧдйӧ тай и велалісны роч кывъяд. Садикад сідз сӧмын швачкӧны рочӧн, гортӧ локтӧны – рочасьӧны жӧ. Ме, йӧй юрӧн, налы рочӧн жӧ вочавидзи. Кытчӧ воштылі садьӧс? Ог тӧд! Эг и казявлы, кыдз челядьыд менам дзикӧдз рочмисны. Коми кывтӧ гежӧда шулісны, а во-мӧд мысти и ньӧти эг кут кывны. Роч кывйыд тай ӧдйӧ пысасьӧ вежӧрад – он мын сэсся сыысь.
     Аттьӧ, ӧти лунӧ кодкӧ быттьӧ юрӧ кучкис – ӧвсьы, Микулай Ӧльӧн, мый нӧ тэ керан? Став бать-мамыс кӧ кутасны ныв-пияныскӧд рочасьны, вояс мысти комиӧн сёрнитысьыс бырас! Тайӧ дзик гӧгӧрвоанатор. Шуам, гӧтрасис коми ныв ли коми зон, чужтіс кагукӧс да кутіс сыкӧд рочасьны, сідзкӧ, тайӧ котырас коми кывлы воис пом! Мӧд котырын тадз, дай коймӧдын… Видзӧдлыны кӧ менам тӧдсаяс пиысь, дас том гозъяысь витыс челядьныскӧд рочасьӧны. Кытысь та бӧрын сё во мысти босьтчас комиыс?! Некысь оз! Школаясын да асшӧра кыв велӧдӧм оз сет тырвыйӧ коми мортсӧ. Оз позь, мед пӧль-пӧчьяссянь кыссьыс комилуныс кытікӧ орис. Оз позь! И ставыс миян, том йӧз, сайын!
     И кор ме тайӧ гӧгӧрвои, шӧйӧвоши, повзи. Босьтчи ас котырӧ, но сёр нин. Челядь кӧть и тӧдісны коми кывсӧ, эз сёрнитны. Тэ налы комиӧн шуан – найӧ рочӧн. Во-мӧд колис да, аттьӧ, кыкысьсӧ дас пиысь вочавидзасны жӧ комиӧн. Но акцентныс! Юръяндзим. Дерт, водзӧ и водзӧ кута накӧд уджавны. Коми гимназияӧ кыкнансӧ сеті. Но тайӧ нокыс эз эськӧ ковзьы, ме кӧ водзті эг лэдз вӧжжисӧ, да эг сет позянлун, медводз аслым, рочасьны челядькӧд.
     Ӧні менам чужис коймӧд кагук. Дерт, ме сыкӧд ог рочась. Олӧмыс велӧдіс. Чайта, Ӧньӧ Миш быдмас чужан му да чужан кыв радейтысь мортӧн. Ме кӧсйыси та йылысь аслым. Но мый вӧчны Максимкӧд да Аннушкӧд? Уджавны, а сідзкӧ, лыддьысьны комиӧн, сёрнитны комиӧн… Мӧдарни оз позь!
     Мыйла ме тайӧ ставсӧ гижа ас йылысь? Ме кӧсъя, мед тэ, том морт, эн сконъясь ме моз, эн кеж коми кывсӧ пыдди пуктӧмысь. Ме тӧда, мый тэнад вояс мысти чужас кагук, да тэ, дерт жӧ, пуктан став вынтӧ, мед сійӧ быдмис сюсь, шань, вежӧра мортӧн. А медшӧрыс, козьналан сылы меддонаторсӧ – чужан кыв.

Том йӧзлы

***
Коми йӧз, мый нӧ ті керанныд?
Пӧльяслысь оласног неранныд!
Юр вывсянь кок улӧдз рочманныд,
Лунысь-лун быранныд-шочманныд.

Мыйла нӧ асланыд пиянад
Кыв дінӧ муслунсӧ вианныд?
Он накӧд сёрнитӧй комиӧн,
Кытчӧдз ми тадзитӧ воамӧй?

Збыль ӧмӧй, Коми му выланым
Рочьясӧн асьнытӧ кыланныд?
Абу нин кольӧма яндзимныд.
Кокньыд тай петан туй аддзӧмныд!

Воӧй бӧр ас садяд, донаяс.
Ставӧн ми Парма йӧз, комияс.
Ачымӧс кора и тіянӧс –
Быдтам вай коми ныв-пиянӧс!
                               Алёна Старцева

пятница, 30 октября 2015 г.

Мишук

     Мыйла Мишук?
     Кор тӧдмалім, мый пи чужас (ме мыйлакӧ чайті, мый ныв лоӧ, а кор шуисны, пи пӧ, вомӧй минут вит эз тупкысь))), кутім мӧвпавны ним серти.
     Менам ичӧтик "бзик" вӧлі бытьӧн шуны М вылӧ. А мый? Анна, Андрей да Алёна эм нин, куим А, а Максим сэсся ӧтнас М вылӧ да)) Сідзкӧ и мӧд М мед лоас!
     Челядькӧд мӧвпалам, мый эськӧ мичаджык да меліджык, Матвей ли, Марк ли)) Батьыс дінам сулаліс, кывзіс сёрнинымӧс сэсся и шуӧ, гашкӧ, Михаил...
     Сэсянь сэсся Мишук нимасис)) Ставнымлы сьӧлӧм вылӧ воис Михаил Андреевичыд...
     Нина Куратовалысь "Мишук быдмӧ лунысь лунӧ"-тӧ ичӧтдырйи 100-ысь, гашкӧ лыддьылі - сэтшӧма кажитчыліс.
     А со и аслам Мишук быдмӧ лунысь лунӧ.... 6 тӧлысся пӧрнӧй зон нин! Ло, пиукӧй, дзоньвидзаӧн. Ми тэтӧг ӧні ог нин вермӧй овны.

четверг, 29 октября 2015 г.

Юрлӧс вурӧм

     Ӧтуввезйысь аддзи челядь нимъяса зэв мусаник юрлӧсъяс. Медводз кӧсйи судзӧдны кагукъяслы. Но донсӧ тӧдмалі да, пласьт уси! Час, мися, ачым видла вурны. Артмас ли оз ли, но лоӧ видлӧма!
     Ньӧби кык сикас дӧра да синтепон. Корси ӧтуввезйысь юӧр, кыдз вурсьӧны юрлӧсъяс. Веськыда шуа, материалыс абу ёна уна. Аслым ковмис мыйсюрӧясӧ воӧдчыны. Та вӧсна, гижышта, кыдз-мый уджыс муніс. Мастер-класс сяма)) Гашкӧ, кодлыкӧ окота лоӧ вӧчны тшӧтш.
     1. Заводитам шыпас мыгӧрсянь. Менам видлӧгын - Ш шыпас. Гижӧны, мый позьӧ шыпассӧ ыдждӧдны да лэдзны компьютерысь. Гашкӧ, и тадз бур лоӧ, этшаджык нокыс. Ме серпасалі шыпасъяссӧ чорыд кабала вылӧ линейка-карандаш отсӧгӧн. Шыпас судта-кузьтасӧ босьті 21 см, 1 см-ыс мунас вурӧм вылас. Талунъя лун кежлӧ верма нин шуны, мый мукӧд шыпасъясыс, видлӧг вылӧ, Н, С, Я, бурджыка видзӧдчӧны векньыдджык кузьтаӧн (21x18 см.), сэк шыпасыс лоас 20 см судта, 17 см кузьта. Ш-лы бура лӧсялӧ 20x20. Позьӧ, дерт, ёна ыджыд юрлӧсъяс вурны, чоюкъяслы вури ыджыдджык шыпасъяс да бокас инді фетрысь нимнысӧ. Найӧ ӧд ыджыдӧсь нин да, мыйла дурны дзоньнас нимнас)). Со кыдз снимок вылын.

     2. Дась выкройкасӧ вуджӧдам дӧра вылӧ да вундам, позяс босьтны ӧтар-мӧдарсяньыс шыпасыслы разнӧй дӧра, мед, шуам, кор бергӧдам шыпассӧ мышнас, мӧд сер мыччысяс. Дерт, водзвыв дӧрасӧ колӧ гладитны. Ме босьті сер, кӧн гӧрд да лӧз ошкильяс бергӧдігас видзӧдӧны улӧ-вылӧ. Оз позь вунӧдны, мый Я, И, У да мукӧд шыпасъяслы колӧ выкройкасӧ вӧчны "зэркальнӧя", мед лӧсяласны бан да мышкыс вуригас. Со тадз снимок вылын.
     3. Шыпас пасьтасӧ ме босьті 6 см, сэн тшӧтш 1 см мунас вурӧм вылас, коляс 5 см пасьтанас. Кодкӧ 4 см пасьтасӧ босьтӧ, кыдз сэсся аслыныд кажитчас, кызджык шыпас ли вӧсниджык. Позьӧ вундыны тайӧ жӧ дӧраысь, позьӧ мӧд рӧм. Медшӧрыс, мед дӧраыс кузь вӧлі, мед тырмис шыпасыслы вуригас. Со тадз.
     4. Ӧні колӧ киӧн босьтавны шыпаслысь бансӧ да "боковинкасӧ", вурны. Вуригад пельӧсъяссӧ колӧ вундыштавны, мед оз кӧрсьы дӧраыс. А вурны киӧн колӧ медводз сы вӧсна, мый юрлӧсыс вежыньтчӧ, он кӧ веськав шыпас мышсӧ вуригас пельӧсъяснас симметричнӧя шыпас баныслы. Кодкӧ емӧн босьталӧ, а оз киӧн вур. Позьӧ и сідз. Кодлы кыдз кивывджык. Вурны заводитны колӧ сэтшӧм инсянь, кӧн озджык кут тыдавны дӧра ӧтлӧдӧмыс. Позьӧ увсяньыс, позьӧ кутшӧмкӧ пельӧссянь. Со тадз снимок вылын.
     5. Кор баныс шыпаслӧн вурсис, вурам мышсӧ, но вундыштӧмӧн ли карандашӧн ли дӧра вылас индам пельӧсъяссӧ, мед не сорасьны, мед шыпасыс бӧрас мича видзӧдчас, а оз вежынясь-кӧрсьы кытсюрӧясті. Кор вурсис кинад, позьӧ вурны нин машинкаӧн. Сэк сӧмын тюр да тюр дӧраӧд)) Мен верӧс козьналіс вурсян добрасӧ чужан лунӧ да, зэв рад)) Со тадз вурся.
     6. Шыпас вурсис, сунис помъяссӧ кӧрталім-вундалім, позьӧ бергӧдны нин сійӧ розьӧдыс, коді коли вуртӧм. Гӧгыля Я, Ю, О вуригӧн медводз колӧ вурны шыпас бансӧ да гӧгыль бансӧ "боковинканас", сэсся мышсӧ шыпаслысь, сэсся бергӧдны да, мышсӧ гӧгыльыслысь киӧн нин босьтавны. Мӧд ногасӧ оз артмы. Гашкӧ, тіян артмас)) Шыпас бергӧдӧма, синтепон-синтепух (мыйӧн кутанныд сюявны шыпассӧ) дасьтӧма. Позяс и "вердны" юрлӧстӧ)). Со тадз.
     7. Ӧні нин юрлӧс, позьӧ шуны, дась. Коли вурыштны киӧн розьсӧ, кыт бергӧдінныд шыпассӧ да сюялінныд синтепонсӧ, мичмӧдны мыйӧнкӧ асьсӧ, окота кӧ. Ме мичмӧді тадз.
      МИШУК вурсис, мен лои нимкодь, мый ставыс артмис)) Збыль вылас кӧ, медводдза шыпассӧ вуригас кӧсйи ӧвтчыны ставсьыс, некыдз уджыс эз мун, судзӧда, мися, всё-таки)) Но эг шыбит уджӧс, 1 шыпассӧ вайӧді помӧдз, и УРА - артмис!
     Сиа, мед и тіян уджыд век артмас, мед кӧть и оз сразу, эн повзьӧй, водзӧ мунӧй - ставыс лоас бур!!!
 

среда, 28 октября 2015 г.

Тырмас!

Но мый? Тырмас нин тутвидзны))) Колӧ блогйысьны!

Д о н а ё р т ъ я с ӧ й ! ! ! Вайӧ водзӧ сӧвмӧдам блогъяснымӧс!

воскресенье, 18 октября 2015 г.

6 тӧлысь

Меным ар джын нин. Ыджыд зон нин. Сьӧктаӧй - 7800 грамм, тушаӧй - 67 см.
Пукавла юрлӧсъяс костын, кыска ставсӧ аслым, орӧді весиг мамӧлысь сикӧтшсӧ.
Сёянтӧ меысь он нин дзеб, горза, оз кӧ сетны мыйкӧ. Кристина тьӧт эськӧ видлӧ мамӧс, юмов-сола-пражитӧмӧн кӧ вердӧ. А мам сӧмын нюмъялӧ. Ме дубтӧ ог сёй. Асьныд сёйӧй!